Acaba tarih yeniden mi yazılıyor, bilinmezliğini koruyor; ancak aktif kırık hatlarıyla çevrili ülkemiz Türkiye'de, "tabiatın kaydı" hafızalardan silinmemeli. İstanbul'da yaşanan son sarsıntı sonrasında, İstanbullular Marmara Denizi'nde dev dalga tehlikesi olup olmadığını merak etmeye başladı.
MARMARA'DA GEÇMİŞTE YAŞANAN TSUNAMİLER: 3 ÖNEMLİ DEPREM, 3 CİDDİ İKAZ
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Gözlemevi'nin yayınladığı rapora göre, Türkiye ve etrafındaki denizlerde son üç bin yılda en az doksan dev dalga vakası kayıtlara geçti. Özellikle Marmara Denizi, bu büyük su kütlelerinin sıkça görüldüğü coğrafi bölgeler arasında öne çıkıyor.
İşte İstanbul'un hatıralarında derin izler bırakan üç dev dalga olayı:
1509 – "KÜÇÜK KIYAMET"
10 Eylül 1509 tarihinde meydana gelen yer sarsıntısı sonrasında, altı metreyi aşan deniz kabarmaları, İstanbul surlarını aşarak şehri etkisi altına aldı.
Yerleşim yerleri sular altında kaldı, büyük bir tahribat meydana geldi.
1894 – "BÜYÜK YER HAREKETİ"
10 Temmuz 1894'te İstanbul'un deneyimlediği en uzun süreli yer sarsıntısı (yaklaşık on sekiz saniye) kayıtlara geçti.
Denizin geri çekilmesi ve ardından kıyıya şiddetle vuran dalgalarla bölgesel çapta dev dalga etkisi gözlemlendi.
Kıyı şeridinde elli metreye kadar suyun azalması tespit edildi.
1999 – İZMİT DEPREMİ VE DENİZ YÜKSELMESİ
17 Ağustos 1999'da Marmara Bölgesi'ni vuran şiddetli yer sarsıntısında, deniz önce geriledi, akabinde dev dalga karakteristiği gösterdi.
Dalgaların yüksekliği bazı noktalarda iki nokta dokuz metreyi buldu.
Bu hadise, Marmara'da dev dalga riskinin sadece teorik bir olasılık olmadığını, bilakis yaşanmış bir gerçeklik olduğunu gözler önüne serdi.
2025: MUHTEMEL RİSKİN BOYUTU NE?
Son altı nokta iki büyüklüğündeki depremin ardından uzmanlar, bu tür sarsıntıların tek başına büyük bir dev dalga oluşturma olasılığının düşük olduğunu ifade ediyor. Ancak, Marmara Denizi'nde deniz tabanı kaymalarıyla birleşebilecek daha büyük yer sarsıntılarının, lokal dev dalgalara neden olabileceği belirtiliyor.
Zemin yapısı dayanıksız, denize yakın semtler (Avcılar, Yeşilköy, Büyükçekmece gibi) dev dalga etkisine karşı en hassas bölgeler arasında değerlendiriliyor.
